Aktualności

Instalacja tryskaczowa kojarzy się wielu przedsiębiorcom z dodatkowym, nieprodukcyjnym i nieuzasadnionym ekonomicznie kosztem inwestycyjnym. A co, jeżeli właśnie ta instalacja pozwoli jednocześnie spełnić wymagania ubezpieczeniowe, zbilansuje się w dużej części zarówno w niższych składkach ubezpieczeniowych jak i w koszcie nowo realizowanej inwestycji oraz zapewni dodatkowe atuty i przewagi konkurencyjne?

Ubezpieczenia to niezależna, specjalistyczna dziedzina działalności gospodarczej i tego aspektu nie podejmujemy się omawiać jako specjaliści od systemów przeciwpożarowych. Wiadomo, jednak, że często to właśnie rekomendacja czy też wymóg Ubezpieczyciela jest pierwszym krokiem w kierunku zastosowania dodatkowych rozwiązań przeciwpożarowych. Dostosowanie obiektu do takich wymogów obniża ryzyko wysokich szkód wywołanych m.in. pożarem, dlatego też tego typu budynek z pewnością będzie chętniej ubezpieczany przez różnych Ubezpieczycieli i po bardziej korzystnych stawkach.

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w dziale VI Bezpieczeństwo pożarowe, zastosowanie instalacji tryskaczowej (samoczynnego urządzenia gaśniczego wodnego) umożliwia:

• obniżenie klasy odporności pożarowej budynków (§214),
• zwiększenie powierzchni strefy pożarowej (§229),
• wydłużenie długości przejść i dojść ewakuacyjnych (§237 ust. 6 i §256 ust. 4)),
• zmniejszenie odległości między budynkami (§271 ust. 6 i 7),

Pojawia się więc możliwość rezygnacji z ciężkich i kosztowych ścian i stropów wykonywanych w technologiach tradycyjnych oraz bram o wysokich odpornościach pożarowych, a tym samym bardziej efektywnego wykorzystania powierzchni hal i ich lokalizacji względem innych obiektów.

Instalacja tryskaczowa jest jednym z elementów zabezpieczeń pożarowych, ale jako jedna z niewielu takich zabezpieczeń realizuje tę funkcję samoczynnie oraz aktywnie. Odpowiednie zaprojektowanie i wykonanie tej instalacji zapewnia szybkie wykrycie pożaru i punktową aktywację instalacji (tylko w obrębie pożaru), a tym samym skuteczne ograniczenie rozprzestrzeniania ognia lub nawet jego ugaszenie. Zapewnia to większe bezpieczeństwo pracowników ograniczając odpowiedzialność prawną z tytułu zagrożenia życia i zdrowia oraz ogranicza straty finansowe wywołane temperaturą, produktami spalania oraz wielopowierzchniowym podawaniem wody podczas typowej akcji gaśniczej. Przywrócenie ponownej działalności obiektu odbywa się zdecydowanie szybciej niż po pożarze, który mógł się rozwijać w dłuższym czasie i na większej powierzchni. W taki sposób można znacząco ograniczyć ryzyka związane z opóźnieniem lub niezrealizowaniem dostaw, zabezpieczyć mienie oraz przychody związane z jego funkcjonowaniem, zabezpieczyć towary i zyski z jego sprzedaży, zabezpieczyć pozycję rynkową oraz zbudować silniejsze i długoterminowe relacje biznesowe z odbiorcami.

Clunid FMZ6000 - zupełnie nowa centrala wykrywania pożaru i sterowania gaszeniem jest już dostępna na polskim rynku.

Technologia systemu, w całości opracowana i wyprodukowana w niemieckiej fabryce Minimax, oferuje niezwykle elastyczną konstrukcję i wyprzedza swoje czasy. André Lickefett, dyrektor zarządzający ds. badań i rozwoju w Minimax Viking stwierdził, że: „Nasze bogate doświadczenie jako drugiej co do wielkości firmy zajmującej się ochroną przeciwpożarową na świecie zostało wykorzystane przy tym projekcie, a nowa technologia ma na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa i komfortu użytkownika dla całego zakresu aplikacji, pomimo złożoności technologii bazowej”. Łatwość obsługi ekranu dotykowego dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo obsługi całego systemu przez naszych klientów.

Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami zastosowania nowej centrali wykrywania pożaru i sterowania gaszeniem Clunid FMZ6000.

Dowiedz się więcej

Instalacje tryskaczowe są jednymi z najczęściej stosowanych stałych systemów gaśniczych opartych na wodzie, a ich popularność wynika z dostępności i ceny wody w stosunku do innych środków gaśniczych oraz wysokiej skuteczności w gaszeniu pożarów.  Instalacje tryskaczowe można stosować w różnorodnych obiektach, od budynków handlowych, garażowych i biurowych, po magazyny i zakłady przemysłowe. Systemy te działają automatycznie, co oznacza, że w momencie wykrycia pożaru, woda pod ciśnieniem jest  bezzwłocznie dostarczana ze źródła wody do obszaru objętego pożarem, minimalizując czas reakcji oraz potencjalne straty wywołane pożarem. Dzięki temu instalacje tryskaczowe są nieocenione w ograniczaniu rozprzestrzeniania się ognia, a nawet jego całkowitym ugaszeniu, zanim przybędą służby ratunkowe.

W celu przeprowadzenia skutecznej akcji gaśniczej oraz ograniczenia awarii i strat spowodowanych przypadkowym zalaniem w instalacjach tryskaczowych stosuje się certyfikowane komponenty, zatrudnia wyspecjalizowanych i doświadczonych monterów, prowadzi bieżący nadzór nad poprawnością przeprowadzonych prac, przeprowadza szereg prób i testów odbiorowych oraz okresowy serwis wykonywany przez doświadczony personel techniczny.

Wysoką jakość usług projektowych, montażowych i serwisowych zapewniają firmy posiadające certyfikat VdS, który jest dokumentem potwierdzającym odpowiednie kwalifikacje pracowników firmy. Realizacja systemów ppoż wg wytycznych VdS wprowadza szereg procedur i wymogów nadzorowanych przez niezależną organizację techniczną VdS Schadenverhutung. System punktowy oceniania w połączeniu z wymogiem zgłaszania  realizacji i niezapowiedzianymi wizytami podczas prac montażowych instalacji tryskaczowej, powoduje że certyfikowani wykonawcy ściśle przestrzegają wytycznych technicznych i standardów jakościowych. Certyfikat może zostać odebrany za naruszenia standardów wymaganych warunkami określonymi przez jednostkę certyfikującą VdS Schadenverhutung.

Minimax Polska oferuje kompleksową ofertę, od koncepcji przez projekt, montaż po usługi serwisowe instalacji tryskaczowych, zgodnie ze standardem wymaganym przez inwestora.

Tryskacze są kluczowym elementem każdej instalacji tryskaczowej, ponieważ to one są elementem, który znajduje się najbliżej miejsca pożaru. Poprzez swoją konstrukcję zostaje automatycznie aktywowany we wczesnej fazie rozwoju pożaru dostarczając strumień wody niezbędny do ograniczenia rozwoju ognia lub jego ugaszenia. O rodzaju zastosowanego tryskacza i jego umiejscowieniu decyduje projektant instalacji. Ale jak właściwie działają tryskacze przeciwpożarowe? Postaramy się przybliżyć ten mechanizm.

Budowa tryskacza przeciwpożarowego

Tryskacz przeciwpożarowy składa się z kilku podstawowych elementów, które wspólnie odpowiadają za jego prawidłowe działanie:

• korpus, czyli część tryskacza, wykonana zazwyczaj z mosiądzu lub stali nierdzewnej, w której umieszczony jest element odpowiadający za wypływ wody;
• ampułka termoczuła (w tryskaczach ampułkowych) to szklana rurka wypełniona specjalną cieczą, która rozszerza się pod wpływem ciepła. Gdy temperatura osiągnie określony poziom, ampułka pęka zwalniając element zamykający, umożliwiając wypływ wody;
• topik termoczuły (w tryskaczach topikowych) to metalowy element stanowiący część zamka, który topi się w wyniku wysokiej temperatury, powodując zwolnienie elementu zamykającego  umożliwiając wypływ wody;
• deflektor, który znajduje się na wylocie tryskacza powoduje ukierunkowanie wypływu wody z tryskacza w kształcie paraboli (paraboloida obrotowa)nad miejscem pożaru. Kształt deflektora może się różnić w zależności od typu tryskacza;
• gwint umożliwiający montaż tryskacza do rurociągu, z którego woda lub inny środek gaśniczy jest dostarczany do systemu;
• element zamykający z uszczelką zapewniający szczelność połączenia między tryskaczem a instalacją, aby zapobiec wyciekom wody przed aktywacją tryskacza;
• w niektórych tryskaczach stosowana jest osłona ochronna, która zabezpiecza mechanizm przed uszkodzeniami mechanicznymi.

Mechanizm działania instalacji tryskaczowej typu mokrego.

Systemy tryskaczowe działają automatycznie. Aktywacja tryskaczy następuje pod wpływem  wzrostu temperatury, powodując aktywację tryskacza i wypływ wody gaśniczej. Mamy tu do czynienia z gaszeniem selektywnym, tzn. tryskacze otwierają się jedynie w miejscach gdzie pojawia się ogień (wzrost temperatury). Aktywowane są wyłącznie tryskacze bezpośrednio nad miejscem pożaru. Statystyki z rynku w USA pokazują, że 96% wszystkich pożarów zostaje ugaszonych przez maksymalnie 5 tryskaczy, a w 77% wystarcza 1 tryskacz (źródło NFPA, by Tucker McGree „U.S. Experience with Sprinklers” 01-Apr-2024).

Wypływ wody z tryskaczy powoduje spadek ciśnienia w instalacji, który za pośrednictwem łączników ciśnienia powoduje załączenie pomp pożarowych, które nieprzerwanie dostarczają wodę gaśniczą. Natomiast przepływ wody przez zawory kontrolno-alarmowe powoduje aktywację sygnalizacji pożarowej oraz przesłanie informacji o pożarze do Straży Pożarnej. Należy pamiętać, że tryskacze nie mogą być użyte ponownie – po zakończeniu akcji gaśniczej otwarte tryskacze muszą zostać wymienione na owe.

Typy tryskaczy przeciwpożarowych

W wytycznych VdS CEA 4001 opisano typy tryskaczy, które są dopuszczone do użycia w zależności od klasy zagrożenia pożarowego w chronionym obiekcie:

• tryskacze klasyczne – strumień wody ma kształt kulisty i jest równomiernie rozprowadzany we wszystkich kierunkach. Ten typ tryskaczy może być stosowany niezależnie od klasy zagrożenia pożarowego, choć obecnie jest rzadziej wykorzystywany;
• tryskacze rozpylające – woda jest rozpryskiwana w formie paraboli skierowanej w dół. Można je stosować w każdej klasie zagrożenia pożarowego, co sprawia, że są najczęściej wybieranym rozwiązaniem;
• tryskacze rozpylające z płaskim strumieniem – przeznaczone do ochrony niskich przestrzeni, takich jak obszary między stropami i podłogami czy sufity podwieszane w obiektach o niskim lub średnim zagrożeniu pożarowym (klasy LH i OH), a także jako tryskacze w poziomach pośrednich dla wysokiego składowania (klasa HHS);
• tryskacze przyścienne – woda jest rozpryskiwana w dół z jednej strony. Stosowane są tam, gdzie montaż tryskaczy na stropie może prowadzić do ich uszkodzenia. Mogą być używane tylko dla zagrożeń klasy LH (niskie) i OH (średnie);
• tryskacze przyścienne o zwiększonej długości rzutu strumienia (do 6,5 m) – dopuszczone wyłącznie w wersji z szybkim wskaźnikiem zadziałania. Mogą być stosowane do ochrony obiektów o najniższym stopniu zagrożenia pożarowego (LH i OH1), tylko w szczególnych przypadkach i za zgodą odpowiednich jednostek. Najczęściej używane są do zabezpieczenia pokoi hotelowych;
• tryskacze podstropowe wpuszczane – te zakryte i obudowane tryskacze mogą być stosowane jedynie dla małych i średnich zagrożeń pożarowych (klasy LH oraz OH grupy od 1 do 3).

Zalety i ograniczenia stosowania systemów opartych na tryskaczach

Tryskacze mogą być używane w halach produkcyjnych i montażowych, na liniach produkcyjnych, w magazynach, a także w strefach socjalnych i biurowych. W związku z tym można wymienić następujące zalety i wady stosowania systemów tryskaczowych w ochronie p.poż:

Zalety

• Automatyczna aktywacja na skutek wzrostu temperatury we wczesnym etapie pożaru, co znacznie zwiększa szanse na uniknięcie poważnych szkód.
• Poprawiają bezpieczeństwo ludzi znajdujących się w budynku, dając im więcej czasu na ewakuację.
• Minimalizacja szkód wywołanych pożarem poprzez wczesną aktywacje gaszenia i ograniczenie rozprzestrzeniania pożaru oraz jego ugaszenia przez instalację tryskaczową lub przejęcia akcji gaśniczej przez straż pożarną.
• Rozprzestrzenianie dymu i szkodliwych substancji jest zminimalizowane poprzez natychmiastowe użycie wody gaśniczej i ograniczenie rozwoju pożaru, co chroni zdrowie ludzi i środowisko.
• Firmy ubezpieczeniowe mogą oferować niższe składki dla budynków wyposażonych w systemy tryskaczowe, co przekłada się na oszczędności w dłuższej perspektywie czasu.
• Systemy tryskaczowe działają automatycznie i niezależnie, bez potrzeby ręcznego uruchamiania, co minimalizuje ryzyko błędów ludzkich.
• Selektywne gaszenie umożliwia oszczędne wykorzystanie wody, ponieważ uruchamiane są jedynie tryskacze znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie pożaru.
• Minimalizacja skutków pożaru a tym samym przestojów produkcyjnych zakładu co bezpośrednio przekłada się na finanse.

Ograniczenia do zastosowania tryskaczy

• W miejscach, gdzie przechowywane są substancje reagujące z wodą (np. ciecze palne lżejsze od wody, tłuszcze wrzące) systemy tryskaczowe nie mogą być stosowane
• Instalacja systemu tryskaczowego może wymagać dodatkowej przestrzeni i może być trudna do wbudowania w starsze budynki czy w miejsca o ograniczonym dostępie.

Zastosowanie tryskaczy przeciwpożarowych w różnych sektorach gospodarki

Tryskacze przeciwpożarowe znajdują szerokie zastosowanie w różnych sektorach gospodarki, oferując skuteczną ochronę przeciwpożarową w różnorodnych warunkach. Tryskacze zabezpieczają przed pożarami wynikającymi z eksploatacji maszyn, przetwórstwa materiałów czy procesów technologicznych. W magazynach wysokiego składu, gdzie ze względu na dużą ilość przechowywanych materiałów oraz w zależności od ich klasyfikacji wg. przyjętych wytycznych, wymagane są systemy tryskaczowe, mające na celu zabezpieczyć przed ewentualnym rozwojem pożaru oraz zminimalizować jego skutki. W nowoczesnych biurowcach tryskacze są standardem, zapewniając ochronę pracowników, mienia oraz budynku. Zapewniają skuteczną ochronę w budynkach użyteczności publicznej, centrach handlowych i garażach podziemnych.

Gaszenie za pomocą gazu jest jedną z efektywnych metod gaśniczych. Uwalniany gaz skutecznie gasi pożar, jednocześnie nie uszkadzając powierzchni, które są gaszone. Dzięki temu metoda ta znajduje zastosowanie w miejscach, gdzie użycie innych środków gaśniczych, takich jak woda, piana czy proszek, jest niewskazane lub niemożliwe. Efekt gaśniczy opiera się na wypieraniu tlenu przez gazy obojętne argon, azot i dwutlenek węgla oraz absorpcji ciepła. Natomiast gazy chemiczne skutecznie przerywają proces spalania.

Czym są systemy suchego gaszenia?

Systemy suchego gaszenia to zaawansowane systemy gaszenia gazem, które wykorzystują substancje niebędące cieczami, aby ugasić pożar. Systemy te są projektowane do gaszenia pożarów bez użycia wody lub piany, co czyni je idealnymi do zastosowań w miejscach, gdzie kontakt z wodą mógłby spowodować dodatkowe szkody, takich jak serwerownie, pomieszczenia techniczne, archiwa, magazyny łatwopalnych cieczy, laboratoria.

Główne cechy systemów suchego gaszenia obejmują:

1. brak uszkodzeń - w przeciwieństwie do systemów wodnych, systemy suchego gaszenia nie powodują uszkodzeń mienia przez wodę, co jest szczególnie ważne w miejscach z elektroniką, dokumentami czy innymi wrażliwymi materiałami.
   
   
   
2. szybkość działania - systemy te szybko reagują na pożar, natychmiast uwalniając środek gaśniczy, który tłumi ogień, zanim zdąży się on rozprzestrzenić.
   
   
   
3. skuteczność w specyficznych warunkach - dzięki gazowym środkom gaśniczym, systemy te mogą być dostosowane do gaszenia różnych typów pożarów, w tym pożarów cieczy palnych, a także pożarów urządzeń elektrycznych.
   
   
   
4. bezpieczeństwo - gazy stosowane w tych systemach nie powodują korozji ani innych uszkodzeń chronionych powierzchni. Gazy obojętne oraz gazy chemiczne, w stężeniach gaśniczych, najczęściej są bezpieczne dla ludzi. W przypadku CO2 stosuje się odpowiednie procedury podczas procesu gaszenia w celu zapewnienia bezpieczeństwa dla ludzi.
   
   
   

Systemy suchego gaszenia są więc szczególnie przydatne tam, gdzie ochrona sprzętu i dokumentów jest priorytetem, a użycie tradycyjnych środków gaśniczych, takich jak woda, mogłoby spowodować nieodwracalne szkody.

Rodzaje systemów opartych na gaszeniu gazem

Gazowe systemy tłumienia ognia w praktyce zapobiegają powstawaniu dużych pożarów. Podejmują działanie na bardzo wczesnym etapie, gdy tylko pojawi się pierwszy ogień.  W zależności od parametrów chronionego pomieszczenia, sprzętu czy substancji, stosowane są odpowiednio zaprojektowane systemy, wśród których Minimax Polska oferuje: 

• Systemy gaszenia Halocarbon – technologia tłumiąca ogień przy wykorzystaniu chemicznych środków gaśniczych Novec ™ 1230 3M ™ lub MX200 z che­micz­nym środ­kiem ga­śni­czym HFC-227ea. Nie powodują korozji ani nie przewodzą prądu, dlatego są szczególnie zalecane do ochrony pomieszczeń z urządzeniami elektrycznymi i elektronicznymi.

Po zakończeniu akcji gaśniczej nie pozostawiają żadnych zanieczyszczeń, jednocześnie zapewniając wysoki poziom bezpieczeństwa dla ludzi i środowiska. Doskonale nadają się do ochrony małych i średnich pomieszczeń, a środek gaśniczy można przechowywać w sposób kompaktowy, zarówno w obszarze objętym ochroną, jak i w innym miejscu.

Gaszenie przy użyciu gazów Novec ™ 1230 3M ™ lub MX200 nie polega na obniżeniu poziomu tlenu, tak jak dzieje się to w przypadku zastosowania gazów obojętnych, lecz na bezpośrednim kontakcie środka gaśniczego z płomieniami. Środki gaśnicze systemów Halocarbon  przerywają reakcję spalania na poziomie molekularnym. Rozwiązanie to umożliwia skuteczne i miejscowe gaszenie pożaru, szybko powstrzymując jego rozprzestrzenianie się w pomieszczeniu.

• Systemy z dwutlenkiem węgla to systemy ppoż, których działania polega na szyb­kim wyparciu tlenu u źró­dła ognia i ab­sorp­cji cie­pła. Dwutlenek węgla jest bardzo skuteczny w szybkim tłumieniu płomieni nawet w trudnodostępnych miejscach (efekt gaszenia 3-D). Nie pozostawia zanieczyszczeń po użyciu, co jest istotne w środowiskach, gdzie czystość jest krytyczna. Ma zastosowanie w gaszeniu pożarów klasy A (materiały stałe), B (ciecze palne), jak i klasy C (gazy palne), a także do gaszenia pożarów urządzeń elektrycznych lub pod napięciem. CO2 jest gazem naturalnie występującym w atmosferze, nie występują reakcje chemiczne między palącym się elementem, a środkiem gaśniczym.
• Oxeo systemy gazów obojętnych to zaawansowane rozwiązania wykorzystujące gazy obojętne do skutecznego gaszenia pożarów. Gazy obojętne stosowane w tych systemach to azot, argon oraz mieszaniny tych gazów, takie jak  np. Inergen (IG-541). Systemy gaśnicze Oxeo działają poprzez redukcję poziomu tlenu do wartości, która nie podtrzymuje spalania. Są niebywale skuteczne przy gaszeniu pożarów klasy A (materiałów stałych) oraz klasy B (cieczy łatwopalnych). Systemy Oxeo oferują całą gamę właściwości nowoczesnych systemów gaśniczych od technologii 200-300 barów po opcje stałego wypływu ConstantFlow.

Wszystkie rodzaje gazowych systemów tłumienia ognia oferowane przez Minimax Polska są atestowane i certyfikowane.  Minimax Polska w zakresie urządzeń gaśniczych gazowych uzyskała Certyfikaty VdS, które obejmują projektowanie, instalowanie i serwisowanie wysokociśnieniowych stałych urządzeń gaśniczych na CO2, stałych urządzeń gaśniczych na gazy obojętne Oxeo oraz stałych urządzeń gaśniczych na gazy chlorowcopochodne węglowodorów MX 1230.

Jak działają systemy suchego gaszenia?

Każdy z oferowanych systemów ma swoją specyficzną zasadę działania i jest dostosowany do konkretnych zastosowań. Natomiast ogólny schemat działania systemów suchego gaszenia obejmuje następujące etapy:

Wykrywanie pożaru

Systemy wyposażone są w różnego rodzaju czujki, takie jak czujki dymu, ciepła czy płomienia, które monitorują chroniony obszar. Po wykryciu pożaru czujki wysyłają sygnał do panelu kontrolno- alarmowego systemu gaśniczego.

Alarmowanie

Po wykryciu pożaru uruchamiane są alarmy dźwiękowe i świetlne, które ostrzegają przebywających w pobliżu ludzi o konieczności ewakuacji. Systemy te często mają zaprogramowane krótkie opóźnienie przed uwolnieniem gazu, aby dać ludziom czas na ewakuację.

Aktywacja systemu gaśniczego

Po upływie czasu opóźnienia zawory sterujące otwierają się, umożliwiając przepływ gazu z butli do systemu rurociągów i rozpoczyna się właściwy  proces gaszenia. Gaz jest uwalniany do chronionej przestrzeni poprzez specjalnie zaprojektowane dysze.

Monitoring i sterowanie

Centralna wykrywania pożaru i sterowania gaszeniem FMZ 5000 jako centralna jednostka zarządzająca monitoruje cały proces gaszenia, zapewniając, że wszystkie komponenty systemu działają prawidłowo, a czujki kontynuują monitorowanie po uwolnieniu gazu, aby zapewnić, że ogień został całkowicie ugaszony.

Kiedy używamy instalacji gaśniczych suchych?

Gazowe systemy tłumienia ognia są szczególnie zalecane dla obszarów, na których znajdują się urządzenia elektryczne i elektroniczne, niebezpieczne łatwopalne substancje, oraz obiekty wrażliwe na wodę. Są skutecznym rozwiązaniem przeciwpożarowym do ochrony trudnodostępnych obszarów, do których nie dotrze woda gaśnicza z tryskaczy.  

Systemy gaszenia gazem najczęściej wykorzystywane są do ochrony przed pożarem miejsc takich jak:

• centra przetwarzania danych
• serwerownie,
• pomieszczenia techniczne
• transformatory
• kabiny lakiernicze
• maszyny drukarskie
• obrabiarki
• magazyny niebezpiecznych substancji
• regały typu :paternoster”
• archiwa

Systemy ochrony przeciwpożarowej odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu pożarom lub minimalizowaniu ich skutków. W zależności od zagrożeń pożarowych stosuje się różne technologie ochrony, w tym m.in. instalacje tryskaczowe i systemy zraszaczowe.  Tryskacze i zraszacze to elementy instalacji przeciwpożarowych. Ich zadaniem jest rozpylanie środka gaśniczego. Choć mogą wydawać się podobne, różnią się pod względem konstrukcji i sposobu działania oraz zastosowania. W tym artykule wyjaśnimy, czym się różnią i w jakich sytuacjach każde z tych urządzeń jest najbardziej odpowiednie.

Czym jest tryskacz?

Tryskacz jest dyszą z czułym na temperaturę elementem zamykającym, który otwiera się pod wpływem wzrostu temperatury. Występują dwa rodzaje tryskaczy - ampułkowe i topikowe. Tryskacze ampułkowe posiadają komponent termoczuły w postaci ampułki wypełnionej płynem termo rozszerzalnym. Tryskacze topikowe posiadają w miejsce ampułki specjalny topik, który pod wpływem temperatury ulega stopieniu. W momencie, gdy temperatura otoczenia osiąga określony próg (zwykle między 57°C a 77°C), ampułka pęka, co powoduje uruchomienie tryskacza. Woda wypływa pod ciśnieniem i rozpryskuje się nad danym obszarem.  Tryskacze reagują selektywnie, co oznacza, że uruchamiają się tylko te jednostki, które są bezpośrednio narażone na działanie wysokiej temperatury w miejscu pożaru. Instalacje tryskaczowe działają więc punktowo. Zazwyczaj do ugaszenia pożaru wystarczą zaledwie 4 tryskacze.

Budowa tryskacza przeciwpożarowego:

- deflektor, który kształtuje i kieruje strumień wody

- ampułka z elementem termoczułym lub topik

- korpus

- element zamykający z uszczelką

- gwint

Do zastosowania w instalacjach tryskaczowych dostępnych jest ponad 300 rodzajów tryskaczy. Dobór uzależniony jest od rodzaju gaszonego pożaru, charakterystyki wypływu, temperatury i szybkości otwarcia oraz aranżacji chronionego pomieszczenia. Dostępne są tryskacze stojące, wiszące, boczne, ukryte. W obszarach szczególnie zagrożonych fałszywym wyzwoleniem tryskacza lub w których znajduje się cenne mienie ( np. serwerownie), stosuje się tryskacze podwójne.  Zdarza się, że ze względu na warunki panujące w chronionym obszarze,  tryskacze  wymagają dodatkowego osprzętu jak np. kosze ochronne, czy osłony.

Co to jest zraszacz przeciwpożarowy?

Zraszacz jest dyszą o otwartej konstrukcji (bez elementu termoczułego, jaka występuje w tryskaczu).   Jest komponentem instalacji zraszaczowej służącym do rozpylania wody lub innego środka gaśniczego. Systemy zraszaczowe to systemy otwarte, w których rurociąg nie jest wypełniony ani wodą, ani sprężonym powietrzem. Zraszacze są zwykle uruchamiane automatycznie przez system detekcji pożaru lub ręcznie przez obsługę w momencie wykrycia pożaru. W instalacjach zraszaczowych woda lub środek gaśniczy wypływa jednocześnie przez wszystkie dysze danej sekcji zraszaczowej.

Budowa zraszacza przeciwpożarowego:

- deflektor, który kształtuje i kieruje strumień wody

- korpus

- gwint

W zależności od charakterystyki chronionego obszaru stosuje się różne rodzaje zraszaczy. Dostępne są zraszacze o różnym współczynniku wypływu, różnym kształcie deflektora. Dla instalacji zraszaczowych z dodatkiem środka pianotwórczego stosuje się specjalne dysze pianowe.

Różnice między tryskaczem a zraszaczem

• Przeznaczenie: Tryskacze przeciwpożarowe są projektowane głównie do ochrony z myślą o zastosowaniach wewnętrznych i służą do gaszenia pożarów w pomieszczeniach. Zraszacze przeciwpożarowe natomiast są stosowane na zewnątrz lub w specjalnych warunkach przemysłowych, gdzie wymagane jest chłodzenie lub tworzenie kurtyn wodnych.
• Obszar działania: Tryskacze działają selektywnie, uruchamiając się w miejscach, gdzie wykryto wzrost temperatury. Zraszacze działają na obszarze całej chronionej sekcji. Ze względu na sposób działania sekcje tryskaczowe mogą być dużo większe, bo pożar jest gaszony miejscowo jedynie przez kilka tryskaczy uruchamiających się nad miejscem powstałego pożaru. Natomiast w  systemach zraszaczowych chronione strefy są mniejsze, ponieważ woda wypływa ze wszystkich dysz danej strefy.

• Mechanizm aktywacji: Tryskacze uruchamiają się w odpowiedzi na wzrost temperatury bezpośrednio związany z pożarem. Zraszacze mogą być uruchamiane automatycznie (np. przez system wykrywania pożaru) lub ręcznie, a ich funkcją jest prewencja i zabezpieczenie zewnętrznych obszarów lub elementów konstrukcyjnych oraz gaszenie obiektów i technologii.

Zastosowanie tryskaczy i zraszaczy w praktyce

Tryskacze są stosowane wewnątrz budynków, gdzie precyzyjne, selektywne gaszenie pożaru jest kluczowe. Mają zastosowanie w ochronie przeciwpożarowej zakładów przemysłowych, magazynów, wiat, biurowców, galerii handlowych. Natomiast zraszacze sprawdzają się tam, gdzie potrzebne jest szybkie zraszanie lub chłodzenie, albo ugaszenie obiektów chronionej strefy. Są stosowane do ochrony w  elektrowniach, do gaszenia trafostacji, tuneli kablowych, składów drewna, do zraszania zbiorników paliwowych kurtynami wodnymi.

Ostateczny wybór urządzenia zależy od specyfiki chronionego obiektu oraz warunków, w których może wystąpić zagrożenie pożarowe.

Z przyjemnością informujemy, że uzyskaliśmy kolejny certyfikat VdS w zakresie wysokociśnieniowych stałych urządzeń gaśniczych na CO2, będący potwierdzeniem naszych kwalifikacji do projektowania, wykonywania oraz serwisowania systemów CO2 według wytycznych VdS Schadenverchutung, które odpowiadają najwyższym standardom w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7219602735397040129/

Zabezpieczenia przeciwpożarowe w serwerowniach są jednym z najbardziej istotnych systemów, które należy wziąć pod uwagę przy projektowaniu i utrzymaniu tego typu obiektów. Ze względu na specyfikę urządzeń oraz wartość przechowywanych danych, ochrona przeciwpożarowa w serwerowniach jest bardziej wymagająca i skomplikowana niż w innych przestrzeniach.

Specyfikacja obiektu i infrastruktury pod względem ppoż

Serwerownia to specjalistyczne pomieszczenie zaprojektowane do pracy urządzeń sieciowych i elektronicznych. Ze względu na swoją techniczną naturę, infrastruktura serwerowni musi spełniać szereg wymagań dotyczących chłodzenia, zasilania oraz ciągłej dostępności do sprzętu.

Podstawowym elementem infrastruktury serwerowni jest odpowiednie zasilanie. Musi ono być stabilne i ciągłe, a wszelkie awarie powinny być jak najszybciej wykryte i naprawione. To wymaga zastosowania systemów UPS (Uninterruptible Power Supplies) oraz generatorów, które stanowią awaryjne źródło energii.

Chłodzenie jest istotnym czynnikiem, który wpływa na bezpieczeństwo przeciwpożarowe w serwerowniach. Ciepło wydzielane przez pracujące urządzenia elektroniczne może prowadzić do przegrzewania się sprzętu, co z kolei stanowi zagrożenie pożarowe. Dlatego istotne jest zastosowanie zaawansowanych systemów klimatyzacyjnych oraz wentylacyjnych.

Jak podpala prąd elektryczny?

W pomieszczeniach serwerowni, gdzie gęstość zainstalowanego sprzętu elektronicznego jest bardzo wysoka, jedną z głównych przyczyn pożarów jest właśnie prąd elektryczny. Do najczęstszych przyczyn powstawania pożarów należą zwarcia, przeciążenia oraz niewłaściwie dobrane i zamontowane elementy instalacji.

Zwarcia elektryczne w serwerowni, które mogą powstać pomiędzy kablami lub elementami elektronicznymi w szafach, prowadzą do iskrzenia, które może doprowadzić do wybuchu pożaru. Bardzo ważne jest stosowanie izolacji kabli oraz przewodów o odpowiednich standardach ognioodporności. Istotna jest także regularna konserwacja i sprawdzanie czy instalacja elektryczna jest w pełni sprawna.

O ile zarządzanie obciążeniem elektrycznym w biurze lub mieszkaniu jest stosunkowo proste, w serwerowniach może być to znacznie bardziej skomplikowane. Wysokie obciążenia mogą prowadzić do przegrzewania kabli i elektroniki, co w konsekwencji zwiększa ryzyko pożaru serwerowni. W związku z tym ważne jest również regularne monitorowanie zużycia energii i odpowiednie rozłożenie obciążenia na poszczególnych obwodach.

Nieprawidłowy montaż instalacji bez zastosowania odpowiednich norm i standardów również stanowi poważne zagrożenie. Dlatego istotne jest, żeby prace instalacyjne były wykonywane przez wykwalifikowanych techników, którzy znają wymagania dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego w serwerowniach.

Systemy detekcji i ostrzegania dla serwerowni

Wdrożenie zaawansowanych systemów wczesnej detekcji dymu jest nieodzownym elementem strategii ochrony przeciwpożarowej serwerowni i centrów danych. Systemy te muszą być w stanie wykryć nawet najmniejsze oznaki pożaru w jak najszybszym czasie, aby możliwe było podjęcie odpowiednich działań.

Jednym z najczęściej stosowanych systemów są detektory dymu o wysokiej czułości (czujki zasysające). Tego typu systemy detekcji pożaru są zdolne wykryć bardzo małe ilości dymu, które mogą być pierwszymi oznakami pożaru. Dzięki takiej czułości, można szybciej i skuteczniej reagować na potencjalne zagrożenia.

System monitorowania parametrów środowiskowych to kolejne rozwiązanie stosowane w serwerowniach. ESD monitoruje temperaturę, wilgotność oraz inne parametry, które mogą wskazywać na anomalie prowadzące do pożaru. Skuteczność tego systemu zapewniającego wysoki poziom bezpieczeństwa polega na jego zdolności do wykrywania nieprawidłowości, zanim jeszcze dojdzie do faktycznego zapłonu.

Zintegrowane systemy sygnalizacji pożaru to niezbędny element zabezpieczenia przeciwpożarowego całego obiektu serwerowni. W momencie wykrycia pożaru system ten natychmiast informuje personel oraz automatycznie uruchamia procedury automatycznego gaszenia w miejscu pożaru, co minimalizuje ryzyko wystąpienia większych szkód i utraty sprzętu IT.

Systemy gaśnicze odpowiednie dla centrów danych i serwerowni

Serwerownie wymagają specyficznych systemów gaszenia pożarów, które są przystosowane do gaszenia sprzętu elektronicznego bez powodowania dodatkowych uszkodzeń. Stosowanie tradycyjnych metod eliminacji ognia, takich jak woda (instalacje tryskaczowe) jest w tym przypadku niewskazane.

Jednym z nowoczesnych rozwiązań są systemy gaszenia gazem. Stosowane gazy obojętne jak Azot, Argon czy Inergen są bezpieczne dla sprzętu elektronicznego i nie przewodzą prądu. W większości przypadków są również bezpieczne dla ludzi przebywających wewnątrz pomieszczenia. Gazy obojętne działają poprzez redukcję zawartości tlenu w powietrzu serwerowni, co prowadzi to do ugaszenia pożaru w jego wczesnej fazie.

Systemy mgły wodnej to kolejne nowoczesne rozwiązanie, odpowiednie w przypadku pożaru w serwerowni. Technologia ta wykorzystuje mikroskopijne krople wody, które skutecznie obniżają temperaturę oraz tłumią ogień. Mikro krople odparowują bardzo szybko, co minimalizuje ryzyko uszkodzeń elektronicznych spowodowanych przez wodę.

Systemy gaśnicze na bazie gazów chemicznych takich jak FM-200, Novec 1230 i jego zamienników również są stosowane, jednak z uwagi na przepisy ochrony środowiska są one coraz rzadziej wybierane. Zastępuje się je bardziej ekologicznymi rozwiązaniami, takimi jak systemy gaszenia na gazy obojętne.

Jak przebiega proces gaszenia serwerowni?

Gaszenie serwerowni jest skomplikowane i wymaga precyzyjnie zaplanowanych działań, aby skutecznie zwalczyć pożar bez powodowania dodatkowych uszkodzeń sprzętu. W momencie wykrycia pożaru przez system detekcji, automatycznie uruchamiana jest procedura alarmowa.

Pierwszym etapem jest aktywacja alarmu przeciwpożarowego, czyli systemu ostrzegania i informowania personelu oraz klientów o zaistniałej sytuacji. To pozwala na szybkie podjęcie działań ewakuacyjnych i zabezpieczających. Jednocześnie uruchamiane zostają procedury gaszenia.

W przypadku systemów gaszenia „na sucho”, zadaniem gazu jest wypełnienie zabezpieczonej strefy i redukcja  zawartość tlenu co szybko tłumi ogień. 

Środki gaśnicze muszą być odpowiednio zaprojektowane i rozmieszczone, aby zapewnić skuteczne gaszenie całej powierzchni, uwzględniając wyposażenie serwerowni. To wymaga min. zastosowania zaawansowanych dysz rozpylających. Po zakończeniu procesu gaszenia, konieczna jest ocena sytuacji oraz przeprowadzenie inspekcji, aby upewnić się, że pożar został skutecznie ugaszony i nie istnieje ryzyko jego ponownego powstania.

Zabezpieczenia przeciwpożarowe dla serwerowni według przepisów prawnych

W Polsce, jak i w innych krajach, serwerownie muszą spełniać szereg przepisów dotyczących bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Przepisy te są regulowane przez lokalne i międzynarodowe normy, które nakładają obowiązki na właścicieli i zarządców obiektów.

Zgodnie z polskimi przepisami, głównym dokumentem regulującym kwestie przeciwpożarowe jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Dokument ten określa, jakie systemy ochrony przeciwpożarowej muszą być zainstalowane oraz jakie warunki techniczne muszą spełniać budynki, w tym serwerownie.

Międzynarodowe normy takie jak NFPA 75 (National Fire Protection Association), EN 15004 (Europejska Norma Ochrony Przeciwpożarowej) czy VdS 2380 i VdS 2381 dostarczają szczegółowych wytycznych do właściwego zaprojektowania i wykonania systemów gaśniczych w serwerowniach. Normy te uwzględniają również inne aspekty, jak stosowanie odpowiednich materiałów budowlanych, systemy detekcji i alarmowania, jak również  systemy gaśnicze dostosowane do specyfiki serwerowni.

Przepisy te obligują również do regularnej konserwacji i inspekcji systemów przeciwpożarowych oraz przeprowadzania regularnych testów i symulacji, aby upewnić się, że wszystkie systemy są w pełni sprawne i gotowe do działania w przypadku pożaru. Przestrzeganie tych norm jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale również najlepszą praktyką w dziedzinie zarządzania infrastrukturą IT, która minimalizuje ryzyko poważnych strat finansowych i technologicznych.

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe w serwerowniach to kwestia kompleksowa, wymagająca odpowiedniego planowania, zastosowania zaawansowanych technologii oraz regularnej konserwacji i inspekcji. Przepisy krajowe i międzynarodowe stanowią solidne fundamenty, które pomagają zminimalizować ryzyko pożarowe, ale to profesjonalizm i doświadczenie wykonawców instalacji przeciwpożarowych mają kluczowe znaczenie w zapewnieniu sprawności całego systemu.

Marka Minimax oznacza niezawodną i innowacyjną ochronę przeciwpożarową w nowoczesnych magazynach i centrach logistycznych. Zespół ekspertów ds. Logistyki Minimax wspiera klientów w rozwiązaniach przeciwpożarowych, które są precyzyjnie dopasowane do danego ryzyka poprzez dobór odpowiednich technologii i inżynieringu. Zapraszamy na spotkanie z  zespołem ekspertów Minimax na targach LogiMAT w Stuttgarcie, w dniach 19 - 21 lutego 2019, na stoisku D05 w hali 7.

Fakt, że rozwiązania przeciwpożarowe w sposób niezawodny i efektywny chronią budynki logistyczne, nie jest nowy. Ale fakt, że innowacyjna koncepcja ochrony przeciwpożarowej generuje zwrot z inwestycji, jest wyjątkowy. Podczas LogiMAT zaprezentujemy jak można to osiągnąć dzięki Oxeo EcoPrevent FC: Minimax i Fuji N₂telligence łączą system ogniw paliwowych z systemem przeciwpożarowym Oxeo EcoPrevent, a tym samym umożliwiają ekonomicznie skuteczną ochronę przeciwpożarową na najwyższym poziomie. System ogniw paliwowych wytwarza energię elektryczną, ciepło i zimno oraz, jako produkt uboczny, powietrze o obniżonej zawartości tlenu, które jest wykorzystywane w systemie przeciwpożarowym Oxeo EcoPrevent. Generator azotu nie jest już potrzebny, koszty operacyjne mogą być znacznie zmniejszone, a jednocześnie chronione jest środowisko.

Dla odwiedzających stoisko Minimax interakcja obu systemów zostanie wyjaśniona za pomocą modelu 3D ogniwa paliwowego oraz animacji.

Z reguły magazyny wysokiego składowania są chronione klasycznymi tryskaczami. Tryskacze InRackPack zapewniają niezawodną ochronę regałów i oszczędzają cenną przestrzeń do przechowywania. Zastosowanie dysz o płaskiej charakterystyce oraz tryskaczy Minimax typ 21 umożliwia zmniejszenie odległości między górną krawędzią rury tryskaczowej a deflektorem tryskacza. Możliwe są również mniejsze odległości między deflektorem tryskacza a przechowywanymi towarami, a tym samym maksymalizacja przestrzeni dla przechowywanych towarów.

Eksperci ds. Ochrony przeciwpożarowej zaprezentują różnice działania klasycznych tryskaczy i tryskaczy InRackPack dla  magazynu wysokiego składowania.

Magazyny materiałów niebezpiecznych stanowią największe ryzyko szybkiego rozprzestrzeniania się ognia i niszczących skutków pożaru dla ludzi i środowiska. To sprawia, że ​​korzystanie z właściwego systemu gaśniczego jest szczególnie ważne. Zależnie od przechowywanych stosuje się całe spektrum systemów gaśniczych. Często preferowanym rozwiązaniem są systemy gaszenia gazem obojętnym Oxeo lub dwutlenkiem węgla, ponieważ pożary są szybko ugaszane, a ewentualne reakcje pomiędzy palącym się materiałem a środkiem gaśniczym są wolne od pozostałości. Alternatywą mogą być pianowe systemy gaśnicze.

Na stoisku Minimax dowiesz się, który system gaśniczy jest optymalnym rozwiązaniem dla Twojego magazynu materiałów niebezpiecznych.